تدابیر فوری: گزیدگی مار و عقرب (به روش تجارب من)

ایران سمی ترین عقرب جهان به نام گادیم را دارد.

تنوع انواع مار و جانداران سمی دیگر (عنکبوت بیوه سیاه در خراسان و ...) بسیار زیاد است.

همه اخبار بالا بهانه ای باشد برای این پست:

خوب یادم است که از استاد عقرب شناسی (ترم پنج) پرسیدم که در فیلم ها نشان می دهند که اگر کسی دچار نیش زدگی عقرب یا مار شد فورا بالای محل نیش را با پارچه می بندند و با تیغ و مکش سعی در اخراج سم دارند. آیا این روش برای دفع سم مار و عقرب و غیره موثر است یا نه؟

ایشان گفتند که در مراکز درمانی و بیمارستان ها محلول های پادزهر آماده وجود دارد که برای مار ها (همه مارهای خطرناک رایج در منطقه) از سرم اسب جداسازی می شود. یعنی مار را وادار به نیش زدن به اسب کرده و سپس خون اسب را سانترفیوژ؟ می کنند تا سرم آن جدا شود. سرم که حاوی آنتی بادی و پادزهر مار (گرانقیمت است) است را به انسان می زنند. 

در کل این را به من فهماندند که سریع فرد نیش زده را بلند کنید و به مراکز برسانید تا پادزهر را دریافت کند.

■■■■■■■■■■■■■■■■■■

همیشه ما موفق به زودرساندن مجروح نمی شویم. حتی اگر از مکان نیش زدگی که معمولا خارج از شهر یا محوطه های دارای هیاهوی زندیگ و رفت و آمداست، تا به درمانگاه برسانیم لااقل چند ساعت زمان می برد و در این مدت زهر مار از زیر پوست جذب جریان خون می شود. وقتی وارد جریان خون شد شروع به آسیب شدید مراکز حساس بدن می کند و می تواند فرد را براحتی از پا در آورد. 

مارهای کبرا، جعفری، افعی و زنگی همه دارای زهر کشنده و قاتل هستند. اگر نکشند، منجر به سیاهی و سوختگی محل نیش تا شعاع زیاد می شوند. نمونه های قطع انگشت یا پا بخاطر گانگرن و سیاهی و سوختگی بخاطر نیش مار وجود دارند.

و این  را در ذهن داشته باشید که مارها اهل شوخی نیستند. شاید از نیش عقرب جان سالم به در ببرد اما مارها شوخی اصلا ندارند!!!

همیشه در جعبه کمک های اولیه اتوموبیل خود، یک مکنده ساده حجامت و چند لیوان پلاستیکی نشکن (در سایز کوچک و دراز) داشته باشید. یک بسته تیغ و الکل. با الکل و پنبه ضد عفونی کرده و با تیغ( فکر کنم استاد در نفی تیغ زدن گفتند که اگر تیغ بزنیم زهر مار بیشتر در معرض جریان خون قرار می.گیرد و بیشتر احتمال جذب دارد.  این مربوط به وقتی است که مکشی به سمت بیرون نباشد. مثلا فرد بخواهد تنها با تیغ زدن و فشار دادن پوست بوسیله دست زهر را خارج کند که بدتر سم جذب بدن می شود. یا اینکه بخواهد تیغ بزند و سپس با مکش دهان خود خون را خاج کند که باز قطعا چون مکش دهان به اندازه مکش شیشه حجامت نیست ممکن است موفقیت حاصل نشود.) جراحی محل نیش:با تیغ محل دو سوراخ قرمز نیش مار را به هم وصل کرده و باز از دوطرف یک میلیمتر ادامه می دهیم. بلافاصله شیشه یا لیوان یا کاپ را روی محل نیش قرار داده و به خوبی مکش ایجاد می کنیم. باید عمل خونگیزی تا زمانی که مطمئن شویم زهر از محل خود با خون خارج شده است ادامه دهیم.  (چون مار قادر نیست که زهر را دقیقا به سیاهرگ وارد کند. او قادر به شناسیی و ردگیری سیاهرگهای سطحی پوست نیست که دقیقا زهر را به سیاهرگ بزند. زهر جایی زیر پوست درون بافت پیوندی اگر سطحی باشد و اگر عمیق نیش بزند درون ماهیچه های سطحی بدن قرار دارد ( چون دندان های نیش بلندی حدود نیم سانتیمتر یا یک سانتیمتر دارد می تواند که عمیق زهر وارد کند)

درصورت عمیق بودن محل تجمع زهر مار، شاید این روش به کار نیاید. [در صورت نیش زدن عمیق مار، نمی توان با تیغ زخمی عمیق یا جراحتی به عمق نیم سانتیمتر وارد کرد. چون هم درد ناشی از آن تاب را از فرد خواهد گرفت و هم اینکه خونریزی ایجاد می شود که یک مشکل تبدیل به دو مشکل می شود. اگر وسیله ای بتوان طراحی کرد که شبیه آمپول با سوزن به محل نیش مار در عمق وارد شود و به محل تجمع موقتی زهر رسیده و زهر را جمع کرده و به بیرون بفرستد و سپس با آمپول سوزن دار دیگری سرم اسب را دقیقا به همان محل زهر(نه به کل خون و بدن که مرسوم است) وارد کرد. یا اینکه به روش بنده عمل شود و به جای سرم اسب ، محلولی رقیق از آب و نمک دوباره به محل زهر وارد کرد. چرا آب و نمک؟ حدس من این است که نمک می تواند پروتیین های زهر مار را که اثر اصلی در عوارض سم مار دارند را خراب (denature) کرده و به قولا خنثی کند. پس زهر مار بیرون کشیده شده و سپس آب و نمک به جای آن وارد می شود. تا سموم احتمالی باقیمانده را خنثی کند. این را بدانید که هیچ پروتیین آنزیمی در غلظت بالای نمک قادر نخواهد بود که کار خود را به خوبی انجام دهد و نمک آن را متلاشی می کند.]) 

پس از خروج خون بهمراه زهر در کاسه ای بزرگ، محل را پانسمان کنید و فرد به نزدیک ترین درمانگاه برسانید. 

این را در نظر بگیرید همه درمانگاه ها ممکن است مجهز به پادزهر نباشند. و انتقال فرد مصدوم تا دریافت درمان معمولا زمان می برد. پس اگر بتوانید شخصی متبحر و دوره دیده (دوره حجامت تر) را به کار گمارید بهتر است. وگرنه خودتان قبلا دوره دیده باشید. اگر در طول انتقال فرد هم انجام شود شاید بهتر باشد. منع اتلاف وقت.

نکته:  پس از انجام عمل، خون حاوی زهر را به درون طبیعت رها نکنید.

نکته: بهترین روش درمانی فعلی موجود و در دسترس همان پادزهر موسسه رازی است. چراکه فعلا دوره ای به نام حجامت محل نیش مار در آموزشگاه ها نداریم و مطلب بالا بعنوان ایده ای که به ذهنم رسید نوشتم.

موفق باشید.

&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&

پ.ن ۱: پی بردن به نمک از زمانی مطرح شد که در روایتی خواندم که نمک را به محل نیش بمالید. گرچه واقعا همه روایت های طبی صحیح نیستند اما این روایت را بشخصه ارزشی خاص برایش قائلم. در پست های قبلی دوباری درمورد آن نوشته بودم. نمک را با قطره ای آب مخلوط کرده و به محل درد نیش می مالیم. آب حاوی سدیم و کلر از سوراخ نیش وارد شده و درد را بلافاصله از بین می برد. خارش را هم از بین می برد. و پف کردگی نیش خیلی زود خوب می شود.( این را خودم روی نیش انواع حشرات دیدم و تجربه  کردم. گفتم شاید روی زهر مار هم اثری خوب داشته باشد.) اگر فردی بیاید و اثر آب نمک غلیظ را روی تغییر ساختار و خنثی شدن زهر چند مار خطرناک و چند عقرب مشهور بیازماید یا شاید هم ازموده باشند که باید مقلات مربوط به آن مطالعه شود.